Miejskie Przedszkole nr 63 im.Janusza Korczaka w Bytomiu - OGIEŃ

1.  KĄCIK TEMATYCZNY. W naszym kąciku tematycznym znalazły się  wszelkiego rodzaju materiały dotyczące omawianego żywiołu ognia. Umieściliśmy w nim m.in.  książki, układanki, gry oraz akcesoria, które były nam potrzebne do przeprowadzania doświadczeń. Przez cały czas omawiania żywiołu dzieci mogły swobodnie korzystać z wszystkich materiałów, co też chętnie czyniły. Przygotowaliśmy również specjalną tablicę, na której umieszczaliśmy ilustracje związane z żywiołem.

2. DOŚWIADCZENIA I EKSPERYMENTY. Doświadczenia i eksperymenty zajmowały nam najwięcej czasu w realizacji tematu. Każdorazowo poprzedzone były pogadanką nt. bezpieczeństwa oraz tego, iż samodzielne zabawy z ogniem są surowo zabronione i mogą być przeprowadzane tylko i wyłącznie w towarzystwie osoby dorosłej.

• Poznanie właściwości ognia poprzez jego obserwację. Tak też doszliśmy do wniosków, że ogień daje ciepło i światło, barwy ognia to: błękit, żółty, czerwony i pomarańczowy. Zauważyliśmy, że płomień ognia porusza się od podmuchów wiatru (nazwaliśmy to zjawisko „tańcem ognia”) i bardzo łatwo się rozprzestrzenia gdy natrafi na łatwopalne przedmioty.
• Zapalaliśmy świeczki obserwując, iż im więcej świeczek zostało zapalonych tym jaśniej było w pomieszczeniu.
• Obserwowaliśmy, jak spalają się papierowe i drewniane przedmioty, oraz co powstaje, po wygaśnięciu ognia (dym, zapach spalenizny, popiół, zwęglenie)
• Dowiedzieliśmy się, że ogień potrzebuje dostępu do tlenu, by móc płonąć.  Zakrywaliśmy płomień świecy słoikami różnej wielkości i doszliśmy do wniosku, że najszybciej ogień gaśnie, gdy zostanie zakryty najmniejszym pojemnikiem, gdyż tlen w nim zawarty kończy się szybciej, niż w dużym słoiku.
• Wytwarzaliśmy gaz gaśniczy. Płonącą świecę umieściliśmy w misce. Dookoła świecy rozsypaliśmy sodę oczyszczoną, po czym wlaliśmy do niej ocet. Wytworzył się gaz, który spowodował gaśnięcie świecy. Następnie sprawdzaliśmy, jak długo gaz unosi się w obrębie świecy – zapalaliśmy zapałkę i próbowaliśmy zapalić świecę umieszczoną w misce. Niestety zanim zdołaliśmy przystawić zapałkę do knota świecy, płomień gasł. W podobny sposób robiliśmy gaśnicę z balonu. Sodę wsypaliśmy do naczynia z wąską szyjką, wlaliśmy ocet po czym szybko założyliśmy balon na szyjkę butelki. Balon wypełnił się gazem. Potem zdjęliśmy balon i wypuściliśmy gaz w nim zawarty w stronę płomienia, który zgasł.

Jako, że ogień jest jednym ze źródeł światła, przeprowadzaliśmy również doświadczenia ze światłem:

• Rozszczepialiśmy światło za pomocą wody, lustra i latarki tworząc tęczę. Obserwowaliśmy, jakie kolory ma tęcza, kolorowaliśmy tymi barwami koła podzielone na trójkąty (każdy trójkąt w innym kolorze). Dowiedzieliśmy się tym samym, że światło wcale nie jest białe, lecz kolorowe. Poruszając się jednak z dużą prędkością daje wrażenie białego. Aby to udowodnić przyklejaliśmy nasze tęczowe koła do mieszadeł miksera, które obracały  się z dużą prędkością. Kolory zlewały się ze sobą przybierając białą barwę.
• Sprawdzaliśmy, od czego światło się odbija, przez co przechodzi, a co nie przepuszcza światła, rzucając promienie światła na przedmioty wykonane z różnego materiału (lustro, woda, kartka papieru, drewniana deseczka, metalowa tacka, plastikowa tacka).
• Urządziliśmy teatr cieni, którego bohaterem był Smok Wawelski ziejący ogniem.
• Odbijaliśmy na ścianie cienie naszych dłoni i rąk, których ułożenie przypominało różne zwierzęta, przedmioty i postacie.

3. POMYSŁY PLASTYCZNE.

• Wykonanie Żywiołka Ognia poprzez wyklejanie kawałkami żółtej, czerwonej i pomarańczowej bibuły.
• Wykonanie smoka ziejącego ogniem z rolki po papierze toaletowym i pasków bibuły (przy okazji jest to świetne ćwiczenie oddechowe ;) )
• Wykonanie „tęczowych kółek”
• Malowanie ogniska farbami plakatowymi, używając odpowiedniej palety barw.
• Wykonanie świeczników ze szklanych słoiczków oklejonych skrawkami bibuły.
• Malowanie sadzą. Do zapalonych świeczek przykładaliśmy spód talerzyka a potem tą sadzą malowaliśmy.

4. ŻYWIOŁ W NASZEJ OKOLICY. Miejsce w naszej okolicy kojarzące się dzieciom
z żywiołem ognia to siedziba Ochotniczej Straży Pożarnej w Bytomiu - Suchej Górze.

Ponadto dzieci opowiadały, że zagajniki drzew znajdujące się w obrębie parku „Grota” przybierają ogniste barwy w okresie jesiennym.

5.  POTRZEBNY I NIEBEZPIECZNY. Snując nasze rozważania nad tym zagadnieniem zastanawialiśmy się, gdzie możemy się spotkać z ogniem i doszliśmy do następujących wniosków:

• Ogień jest nam potrzebny do ogrzewania domów i mieszkań (centralne ogrzewanie). Możemy go rozpalić w kominku, co również daje nam ciepło i sprawia, że w domu robi się przytulnie.  Wykorzystujemy go do gotowania (kuchenki gazowe). Uatrakcyjnia spotkania z rodziną i przyjaciółmi (grillowanie, ogniska). Słońce jest najważniejszym źródłem światła – bez niego na ziemi panowałby wieczny mrok.
• Nawet mały płomień może nas poparzyć, jak również gorące przedmioty, dlatego nie wolno nam ściągać ze stołów kubków z gorącymi napojami oraz bawić się zapałkami, zapalniczką, zaświeconą świeczką.
• Mała iskra ognia może spowodować wielki pożar, gdyż płomienie ognia szybko się rozprzestrzeniają i trudno je powstrzymać. Pożar powoduje wielkie zniszczenia. Pożary w domach i mieszkaniach pozbawiają ludzi dachu nad głową, niszczą cenne przedmioty, mogą wywołać niebezpieczne poparzenia ludzi, a nawet śmierć.
• W lasach obowiązuje bezwzględny zakaz rozpalania ognisk, grillowania, wyrzucania niedopałków oraz szklanych przedmiotów (światło przebijając się przez szkło wznieca płomień, co powoduje pożar). Pożary lasów są niebezpieczne dla ludzi i zwierząt, niszczą środowisko życia zwierząt, pozbawiają zwierzęta pożywienia, powodują ich zranienia, poparzenia, a nawet śmierć.
• Jeśli zauważymy pożar należy niezwłocznie zadzwonić pod nr alarmowy Straży Pożarnej 998, lub europejski nr alarmowy 112. Natychmiast opuścić niebezpieczne pomieszczenie. Jeśli pomieszczenie jest mocno zadymione, poruszamy się na czworakach, blisko podłoża, gdyż tam jest najmniej dymu, który może nam zaszkodzić.
• Zapoznaliśmy się z pracą strażaka oraz tym, jakie posiada wyposażenie, by móc walczyć z niebezpiecznym ogniem.

6. ZABAWY RUCHOWE. Zabawy ruchowe, w których uczestniczyliśmy to m.in.:

„Strażnik ognia” – wybrane dziecko jest strażnikiem ognia – siedzi w środku koła z zamkniętymi oczami, a obok niego umieszczona jest ilustracja ogniska. Z pozostałych dzieci n-l wybiera osobę, która stara się jak najciszej podejść do ogniska i „ukraść ogień”. Strażnik nie może go usłyszeć.  Jeśli strażnik go usłyszy woła „Stop!” i musi wskazać, skąd słyszy odgłos. Jeśli uczestnik ukradnie ogień, zmienia strażnika.

“Ogień, woda, ziemia, powietrze” - Dzieci siadają w kółku. To dziecko, które ma rozpoczynać zabawę (jest prowadzącym) - staje w środku koła. Prowadzący rzuca piłkę do ktoregoś
z dzieci, siedzącego w kręgu i woła jedną z czterech propozycji: ogień, ziemia, powietrze, woda.
Dziecko, które złapało piłkę (chusteczkę) musi szybko powiedzieć jakie zwierzę żyje w wymienionym przez prowadzącego żywiole (woda, powietrze,ziemia), np. woda - delfin. Wtedy to dziecko staje w środku koła i gra toczy się dalej. Ta osoba, która złapie piłkę (chustkę) przy słowie ogień nie mówi nic. Jeżeli się pomyli "za karę" idzie do środka.

 „Taniec ognia” – dzieci poruszają się w rytm muzyki jak płomienie ognia tańczące na wietrze.

„Piłka parzy” - Dwie osoby stają naprzeciwko siebie w odległości ok. 10 metrów. Reszta uczestników staje między nimi gęsiego. Osoby na zewnątrz szybko toczą do siebie piłkę. Reszta podskakując unika „paparzenia” piłką. Dwójka tocząca piłkę co jakiś czas zmienia się. Wygrywa najmniej „poparzona” osoba.